NS locomotief serie 1600, 1700 en 1800

Roosendaal.
Roosendaal, 5 mei 2004. Locomotief 1765 met een trek-duw-formatie.

Levensloop:

In 1981 kwam voor het eerst in 25 jaar een nieuwe locomotief in dienst bij de NS. In eerste instantie werden er 20 exemplaren van de loc serie 1600 besteld, maar uiteindelijk werden het er 58! De NS stelde hoge eisen aan de 1600, de loc moest reizigerstreinen met 160 km/h rijden en goederentreinen met 120 km/h. Ook moesten de loc's in dubbeltractie kunnen rijden. Tussen 1981 en 1983 werden ze, volgens een vaststaand schema, naar de werkplaats Tilburg overgebracht, waar de loc's uitgebreid werden getest, voordat ze in dienst werden gesteld.

De loc's kregen als eerste elektrische locomotieven van de NS een chopperinstallatie en elektrische remmen. Met de chopperinstallatie kan energiezuinig gereden worden en ook kan er een vaste snelheid mee worden aangehouden en die traploos te regelen is. Loc 1607 liet in 1989 zien, waar de loc toe in staat is, door de langste trein ter wereld te rijden, de loc trok namelijk 60 ICR rijtuigen!!! De 1600 is in heel het land en in alle diensten aan te treffen zowel nationaal als internationaal, ook was de 1600 alleenheerser in de EuroCitydienst, maar na instroom van de nieuwe ICE treinstellen is dat voorbij.

De jongste elektrische locomotieven van de NS behoren tot de serie 1700. De NS bestelde in 1990 in totaal 81 stuks en ze waren bedoeld als opvolger van de 1600, maar de 1700 is voornamelijk bedoeld voor het rijden van dubbeldeksstammen. Tussen 1991 en 1994 werden de 81 loc's serie 1700 afgeleverd, die 1700 is niet gelijk aan de 1800. De 1800 weegt 84 ton, de 1700 weegt 87 ton, dit heeft te maken met het feit dat de 1800 over 1 statische omzetter beschikt en de 1700 over twee.

De 1800 heeft een centraal geplaatste remkraan die door de machinist te bedienen is via een klein pookje, dat electrische impulsen afgeeft. De 1700 echter heeft in elke cabine een normale remkraan. De 1800 heeft een zuigercompressor die nogal wat herrie maakt, de 1700 heeft een veel stillere schroefcompressor. In tegenstelling tot wat de bedoeling was is het technisch zeer slecht mogelijk om met twee 1800-en in voorspan te rijden. Het vermogen van beide locs trekt zo veel stroom uit de bovenleiding dat de beveiliging in de onderstations ingrijpt en de bovenleiding stroomloos schakelt binnen die sectie waarin de locs rijden. Dit probleem heeft men bij de 1700-en opgelost door wanneer 2 locs in voorspan rijden het vermogen van beide locs dan wordt gehalveerd tot het totaal vermogen van 1 loc en dat gebeurt automatisch.

Dit systeem wordt onder andere gebruikt wanneer 2 dubbeldeksstammen gekoppeld rijden, hetzij met 2x1700 of 1700 met mDDM. Bij het ontwerp werd er rekening mee gehouden dat deze dubbeldeksstammen in dubbeltractie moesten rijden en daarvoor werden de loc en het dubbeldeksstuurstandrijtuig voorzien van een automatische koppeling. Een 1700 kan niet met een 1800 in voorspan rijden, dit komt mede door de verschillende stuurstroom systemen die de serie's hebben.

Locomotieven 1735 t/m 1741 kregen geen automatische koppeling, omdat deze voor andere diensten werden gebruikt. In het voorjaar van 1994 kregen deze loc's alsnog een automatische koppeling. De 1700 verloor eind 1997 voor het eerst wat terrein in de dubbeldeksdienst door de instroom van nieuwe dubbeldeksmotorrijtuigen. De 50 vrijgekomen loc's namen de plaats in van de 1100, 1200 en 1300. De 1600 werd later ook door NS-Cargo en Raillion gebuikt voor goederenvervoer, maar omdat er teveel loc's van de serie 1600 voor de goederendienst waren, werden een aantal 1600 loc's gekocht door NS Reizigers en hernummerd naar de 1800 serie namelijk 1823, 1824 en 1826 t/m 1858.


Haarlem Spaarnwoude. Hoofddorp.
Haarlem Spaarnwoude, 12 maart 2004. Locomotief 1852 met ICR's als Intercity richting Haarlem.
Tweede foto Hoofddorp, 12 mei 2004. Locomotief 1712 met een dubbeldeksstam op het eindpunt.


Haarlemmerliede. Amsterdam CS.
Haarlemmerliede, 6 juni 2004. Locomotief 1851 met de Intercity richting Maastricht, achter de locomotief een dubbeldeks stuurstandrijtuig.
Tweede foto Amsterdam C.S., 21 september 2004. Railion locomotief 1606 "Harderwijk" wachtend voor een rood sein.


Amsterdam Sloterdijk. Hoofddorp.
Amsterdam Sloterdijk, 23 september 2004. Locomotief 1832 met een dubbeldeksstam richting Zaandam.
Tweede foto Hoofddorp, 28 september 2004. Locomotief 1730 met een dubbeldeksstam voor de ingang van de Schipholtunnel.


Maastricht. Maastricht.
Maastricht, 16 april 2005. Railion locomotieven 1607, 1617 en 1610 staan terzijde op een zijspoor te station Maastricht. Locomotief 1607 is de loc die 1989 de langste reizigerstrein ter wereld heeft getrokken.